Hedefi Yöneticilik Olanlar Burada mı?

Özel sektörde çalışıyor ve yönetici olmayı mı hedefliyorsunuz? Peki, bir yöneticinin sahip olması gereken beceriler hakkında bilginiz var mı? Bu hafta yöneticilerin sahip olması gereken yetenekler, beceriler hakkında bir derleme yaptım sizler için. İşte detaylar…

Yönetici Kavramına Kısa bir Bakış

Yönetici, karı ve riski başkalarına ait olmak üzere, belirli bir mal ya da hizmeti ortaya koymak için üretim faktörlerini bulan, bir araya getirip çalışanlara yönlendiren ve bu hizmetler karşılığında aylık alan kişilerdir. (Koçel, 2005, s.20) Mucuk’a göre (Mucuk, 20023), iş yaptıran yönetim organları üç kademe halinde incelenebilir;

1. Üst Kademe Yönetim: Yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcıları, koordinatör gibi seviyelerden oluşur. Bu seviyelerdeki yöneticiler, strateji geliştirme, misyon ve vizyon oluşturma, araştırma ve geliştirme gibi yönetsel ve karar alma ile ilgili faaliyetlerle üzerinde çalışırlar (uygulama %30, yönetim %70). Yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları, koordinatör bu grupta yer alan yöneticilerdir.
2.  Orta Kademe Yönetim: Müdür, müdür yardımcıları gibi düzeyleri kapsar. Tepe yönetim tarafından oluşturulan plan, politika ve stratejileri uygularlar (uygulama %50, yönetim %50). Bu grubun yöneticileri arasında, departman müdürleri, fabrika müdürü, şube yöneticisi, idari müdür gibi yöneticiler vardır.
3. Alt Kademe Yönetim: Günlük faaliyetleri gerçekleştiren işçileri, teknik ya da ticari personeli veya büro personelinin gözetiminden sorumlu ilk düzey yöneticileridir (uygulama %70, yönetim % 30). Şefler, amirler, ustabaşı ya da usta gibi pozisyonları kapsar.

Yönetici Yetenekleri

Balçık’a göre,  yönetim işlevlerinin başarılı bir biçimde yerine getirilebilmesi için, yöneticilerin üç temel yeteneğe sahip olması gerekir. Bu yetenekler şu şekilde sıralanabilir; teknik yetenek, beşeri ilişkiler yeteneği, kavramsal yetenek (Balçık, 2004, s.15).

Teknik Yetenek: Teknik yetenek, belirli bir alanla ilgili uzmanlık bilgisini, analiz yeteneğini ve bu alana ilişkin araç ve tekniklerini kullanabilme becerisini kapsar. Bir görevin başarılması için gerekli özel bilgi, ustalık, taktik ve metotların tümü teknik beceri kapsamında yer almaktadır  (Balçık, 2004, s.15). Bu nedenle teknik yetenek, özellikle alt kademe yöneticilerin sahip olması gereken yetenek türüdür diyebiliriz. Üst kademelere çıkıldıkça bu yeteneğe sahip olmanın önemi azalır. İlk kademe yöneticiler, işletme içinde işleri yapan iş görenlere, teknik yardım ve destek sağlamakla mükelleftir (Mucuk, 2003, s.134).

Beşeri İlişkiler Yeteneği: İsminden de anlaşılacağı üzere insan unsuru ile ilgilidir. Özellikle orta kademe yöneticilerinin sahip olması gereken yetenekleri kapsar. Bu kapsamda yer alan yeteneklere örnek vermek gerekirse,

1. Astlarını yönlendirebilme – yönetebilme,
2. Astlarını motive etme,
3. Astlarla etkin iletişim kurabilme,
4. Birlikte çalıştığı insanlarla uyum içinde olma…vb. gibi yeteneklerdir. Balçık’a göre (2004), yöneticinin bu yeteneklere sahip olması, iş görenlerin performansının artmasında etkili olmaktadır.

Kavramsal Yetenek: Her parçanın birbiriyle ve bütün ile ilişkilerini kavrayıp parçaları bir araya getirerek işletme için planlar hazırlama, politikalar oluşturma, stratejiler belirleme ve bunların uygulanmasının sonuçlarını tahmin edebilme olarak ifade edilen yeteneklerdir (Balçık, 2004, s.15). Bu beceri “analiz etme becerisi” ve “alternatifler arasından en iyisinin seçebilme”, “karar verme” gibi diğer bazı becerilerle birlikte, özellikle üst kademe yönetimde büyük önem taşımaktadır (Mucuk, 2003,135).

Bahaettin Balçık, İşletme Yönetimi isimli eserinde hazırladığı bir şekil konunun özeti niteliğindedir ve oldukça aydınlatıcıdır; aşağıda sizler için paylaşıyorum;

İşletmelerde Çeşitli Yönetim Kademelerinde Gerekli Olan Yetenekler

(Bahaettin Balçık, İşletme Yönetimi, 4.Baskı, Atlas Kitapevi, İstanbul, 2004, s17)

 

Şekilden yola çıkarak, ilk kademe yöneticilerinin, örgüt içinde işleri yapan teknik elemanları ve ilgili bölümlerdeki elemanları sık sık eğitmek, onların bilgi ve becerilerini geliştirmek, zorunda oldukları için, önemli derecede teknik bilgi yetenek sahibi olmaları gerekir. Örgütsel yapının üst kademelerine çıkıldıkça, iş görenlerle doğrudan ilişki azalacağı için, teknik yetenekler önemini giderek kaybeder. Bununla birlikte beşeri ilişkiler yeteneğinin her üç kademede de aynı derecede önemli olduğu görülmektedir ( Balçık, 2004, s.17).

 

 

 

Kaynak: KİŞİSEL GELİŞİM EĞİTİMLERİNE YÖNETİCİLERİN TUTUMLARI, TUĞBA KIRAL, 2006