Kararsızlık!

🎯 Kararsızlık Zihinsel Gürültü Müdür?

“Karar veremiyorum… Ya yanlış seçim yaparsam?”
Bu cümle, zihninin içinden sıkça geçiyorsa bil ki yalnız değilsin.
Ve daha da önemlisi: bu sesin varlığı, senin eksik olduğunu değil, zihninin seni korumaya çalıştığını gösterir.

Zihin, bilinçdışı düzeyde sürekli olarak güvenlik arar. Her yeni adım, onun için bir tehdit algısı yaratabilir. Tam da bu nedenle, kararsızlık çoğu zaman bir yetersizlik değil, bir koruma stratejisidir — ama farkında olmadan otomatikleşmiş, kısıtlayıcı bir kalıba dönüşebilir.

🧠 Kararsızlığın Altında Ne Yatar?

Psikoloji literatürü, karar verme süreçlerinin sandığımızdan çok daha karmaşık olduğunu ortaya koyar.
Örneğin:

📌 Prof. Ap Dijksterhuis’in “Unconscious Thought Theory” yaklaşımı, özellikle karmaşık kararlar söz konusu olduğunda bilinçdışı süreçlerin (yani sezgilerimizin) daha sağlıklı sonuçlar doğurabileceğini öne sürer.
Kısacası: zihnine kısa bir boşluk tanımak, onu susturmaktan çok daha faydalı olabilir.

📌 Nobel Ödüllü davranışsal ekonomist Daniel Kahneman, “Noise” kitabında insan kararlarının neden bu kadar tutarsız olduğunu anlatır.
Aynı kişi, aynı koşullarda bile farklı bir karar verebilir. Çünkü zihnimizde “gürültü” vardır — geçmiş deneyimlerin, korkuların, toplumsal şartlanmaların oluşturduğu görünmeyen bir sesler yumağı.

İşte bu gürültü, kararlarımızın önüne geçer. Bazen hareketsizlik yaratır, bazen de bitmek bilmeyen iç sorgulamalara sebep olur.

🌀 Zihnin Neden Sana Güvenmiyor Olabilir?

Zihinsel güven kaybı çoğu zaman geçmiş deneyimlerle ilgilidir.

• Daha önce verdiğin bir karar beklediğin gibi sonuçlanmadıysa,

• Başkalarının eleştirileri seni derinden etkilediyse,

• Toplumsal kalıplar “yanlış yaparsan mahvolursun” duygusunu içselleştirdiyse…

Zihnin, seni “korumak” adına hareketsizliğe sürükleyebilir.

İşte burada NLP (Neuro-Linguistic Programming) devreye girer.
NLP, zihnin işleyiş dilini çözümlemeye ve yeniden programlamaya yardımcı olan etkili bir yaklaşımdır.

Özellikle şu tekniklerle kararsızlık kalıpları dönüştürülebilir:

• Yeniden çerçeveleme (reframing): Kararsızlığı bir tehdit değil, gelişim fırsatı olarak görmek

• Çekirdek inanç keşfi: “Yanlış karar verirsem her şey biter” düşüncesini dönüştürmek

• Zaman çizgisi uygulamaları: Geçmiş karar travmalarını nötralize etmek

🔄 Kararsızlıktan Karara Geçiş İçin NLP Yaklaşımı

🔸 İç sesini yazıya dök:
Hangi düşünceler sana “bekle” diyor? Bu sesler tanıdık mı?

🔸 Zihinsel modelini fark et:
Benzer durumlarda hep benzer şekilde mi davranıyorsun?
(örneğin: erteleme, başkasına danışmadan adım atmama, fazlaca analiz yapma…)

🔸 İnancı dönüştür:
“Yanlış seçim yaparsam mahvolurum.” →
➡️ “Her seçim, beni bir sonraki versiyonuma yaklaştırır.”

🔸 Bedenini dinle:
Zihin susmazsa beden konuşur. Kararsızlık anında kalbin hızlanıyor mu? Eller terliyor mu? Bu sinyalleri bastırma, onları oku.

🌿 Kararsızlık, Bir Sinyaldir. Cezalandırılması Gereken Bir Hata Değil.

Zihin, sana güvenmediğinde karar alma mekanizman zayıflar.
Ama bu güveni yeniden inşa etmek mümkündür.

NLP ile birlikte, o iç sesin nereden geldiğini fark eder, onunla savaşmak yerine anlamayı öğrenirsin.
Zihinle iş birliği yaptığında, kararların da senin yanında yürümeye başlar.

“Zihinsel berraklık, gürültünün sustuğu yerde başlar.”
— Göksel Aksel